แผนการจัดการเรียนรู้
หน่วยการเรียนรู้ที่ 8 คำขวัญ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
เรื่อง คำขวัญ และภาษาถิ่น เวลา 8 ชั่วโมง
..................................................................................................................................
สาระสำคัญ / ความคิดรวบยอด
คำขวัญ เป็นถ้อยคำหรือคำคล้องจองเพื่อเตือนใจ หรือแสดงเอกลักษณ์ของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ส่วนภาษาถิ่น เป็นภาษาที่ใช้พูดสื่อสารในท้องถิ่นต่างๆ
ตัวชี้วัด / จุดประสงค์การเรียนรู้
ตัวชี้วัด
ท 2.1 ป.4/2 เขียนสื่อสารโดยใช้คำได้ถูกต้อง ชัดเจน และเหมาะสม
ท 4.1 ป.4/5 แต่งบทร้อยกรองและคำขวัญ
ป.4/7 เปรียบเทียบภาษาไทยมาตรฐานกับภาษาถิ่นได้
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. แต่งคำขวัญโดยใช้คำได้ถูกต้อง ชัดเจน เหมาะสมได้
2. เปรียบเทียบภาษาไทยมาตรฐานกับภาษาถิ่นได้
สาระการเรียนรู้
สาระการเรียนรู้แกนกลาง
1. การเขียนสื่อสาร เช่น
- คำขวัญ
- คำแนะนำ
2. กลอนสี่
3. คำขวัญ
4. ภาษาไทยมาตรฐาน
5. ภาษาถิ่น
สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
ความสามารถในการสื่อสาร
ความสามารถในการคิด
- ทักษะการคิดวิเคราะห์
- ทักษะการคิดสร้างสรรค์
ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
- กระบวนการทำงานกลุ่ม
- กระบวนการปฏิบัติ
คุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. มีวินัย
2. ใฝ่เรียนรู้
3. มุ่งมั่นในการทำงาน
4. รักความเป็นไทย
กิจกรรมการเรียนรู้
(วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการปฏิบัติ, กระบวนการกลุ่ม)
นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 8
ชั่วโมงที่ 1-2
1. ครูสนทนาซักถามนักเรียนเกี่ยวกับคำขวัญในวันสำคัญต่างๆ แล้วให้นักเรียนช่วยกันบอกคำขวัญวันเด็กในปีนี้ แล้วครูเขียนบนกระดาน
2. ครูซักถามนักเรียนว่า วันสำคัญวันใดบ้าง ที่มีการแต่งคำขวัญ ให้นักเรียนช่วยกันตอบ และบอกคำขวัญวันสำคัญที่นักเรียนทราบ
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับการเขียนคำขวัญ และให้นักเรียนศึกษาความรู้เรื่อง คำขวัญ จากหนังสือเรียน แล้วครูอธิบายเพิ่มเติมเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น
4. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ให้แต่ละกลุ่มสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับคำขวัญสำคัญต่างๆ ทำเป็นรายงานส่งครู ตามหัวข้อต่อไปนี้
- กลุ่มที่ 1 คำขวัญวันเด็ก
- กลุ่มที่ 2 คำขวัญวันแม่
- กลุ่มที่ 3 คำขวัญประจำจังหวัดต่างๆ
- กลุ่มที่ 4 คำขวัญวันวิทยาศาสตร์ไทย
- กลุ่มที่ 5 คำขวัญรณรงค์ด้านต่างๆ
5. แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนนำเสนอรายงานหน้าชั้นเรียน ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับความสำคัญของคำขวัญ และประโยชน์ของคำขวัญ
6. นักเรียนทำแบบฝึกหัด ในหนังสือแบบฝึกหัด โดยสืบค้นคำขวัญจากแหล่งข้อมูลต่างๆ อย่างน้อย 5 คำขวัญ แล้วคัดคำขวัญลงในช่องว่างด้วยตัวบรรจงครึ่งบรรทัด
ชั่วโมงที่ 3-4
1. ครูและนักเรียนสนทนาเกี่ยวกับ ภาวะโลกร้อน และร่วมกันอภิปรายสาเหตุการเกิดปัญหาโลกร้อน พร้อมทั้งเสนอแนะแนวทางแก้ปัญหา ครูบันทึกข้อมูลบนกระดาน
2. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน แล้วให้แต่ละกลุ่มสำรวจบริเวณรอบโรงเรียนว่ามีบริเวณใดที่ควรติดคำขวัญรณรงค์ลดภาวะโลกร้อนบ้าง
3. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทำใบงานที่ 1.1 เรื่อง คำขวัญ แล้วส่งตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอคำขวัญที่แต่ง จากนั้นให้นำคำขวัญที่แต่งได้ไปติดไว้บริเวณที่สำรวจ เพื่อรณรงค์ลดโลกร้อนภายในโรงเรียน
4. ครูให้นักเรียนทำชิ้นงาน/ภาระงานที่ 8.1 เรื่อง คำขวัญ โดยให้นักเรียนแต่งคำขวัญตามหัวข้อที่กำหนด 2 คำขวัญ ให้มีความยาวไม่เกิน 16 คำ พร้อมวาดภาพประกอบคำขวัญให้สวยงาม
5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปสาระสำคัญเรื่อง คำขวัญ
ชั่วโมงที่ 5-6
1. ครูสนทนาพูดคุยกับนักเรียนโดยใช้คำถามกระตุ้นให้นักเรียนตอบ ดังนี้
- ประเทศไทยแบ่งออกเป็นกี่ภูมิภาค อะไรบ้าง
- ใครมีภูมิลำเนาอยู่ภาคเหนือ ภาคอีสาน ภาคใต้บ้าง
- แต่ละภูมิภาคมีความแตกต่างกันเรื่องใดบ้าง
2. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายคำตอบ ครูสรุปเป็นความรู้บนกระดาน
3. ครูสนทนาเกี่ยวกับเรื่อง ภาษาถิ่น และให้นักเรียนศึกษาความรู้เรื่อง ภาษาถิ่น จากหนังสือเรียน แล้วครูอธิบายเพิ่มเติมเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น
4. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ให้แต่ละกลุ่มช่วยกันทำแบบทดสอบในหนังสือแบบฝึกหัด โดยหาคำภาษาถิ่นมาเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง และสืบค้นข้อมูลและเขียนภาษาถิ่นในภาคต่างๆ ให้ตรงกับคำภาษากลางที่กำหนด
5. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มแข่งขันกันทำแบบฝึกหัดในหนังสือแบบฝึกหัด โดยจัดหมวดหมู่ของคำภาษาถิ่นที่กำหนดว่าเป็นภาษาถิ่นภาคใด โดยตรวจสอบจากพจนานุกรม
6. ครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ กลุ่มที่ทำเสร็จเร็วที่สุด และถูกต้องทั้งหมดจะเป็นฝ่ายชนะ
7. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับเพลงกล่อมเด็กของท้องถิ่นต่างๆ แล้วครูเปิดเพลง อื่อจา ให้นักเรียนฟัง และฝึกร้องตาม
8. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับความหมายของเพลง อื่อจา
9. นักเรียนทำกิจกรรมรวบยอด ในหนังสือแบบฝึกหัด ดังนี้
- หาชื่ออาหารหรือผลไม้ของแต่ละภาคเป็นภาษาถิ่น ภาคละ 1 อย่าง พร้อมเขียนบอกลักษณะอาหารหรือผลไม้นั้นๆ และวาดรูปหรือติดรูปประกอบโดยทำเป็นการบ้าน
10. ครูให้นักเรียนกลุ่มเดิมทำใบงานที่ 1.2 ภาษาถิ่น โดยให้นักเรียนยกตัวอย่างเพลงที่ใช้ภาษาถิ่นมา1 เพลง พร้อมทั้งบอกความหมายของภาษาถิ่นที่ปรากฏในเนื้อเพลง
11. ครูให้แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกนำเสนอผลงานที่หน้าชั้นเรียน
ชั่วโมงที่ 7-8
1. ครูเปิดเพลง นอนสาหล่า ให้นักเรียนฟัง และให้นักเรียนฝึกร้องตาม แล้วครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับความหมายของเพลง
2. ครูเปิดเพลง นางนกเหวก ให้นักเรียนฟัง และให้นักเรียนฝึกร้องตาม แล้วครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับความหมายของเพลง
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับลักษณะเฉพาะของเพลงกล่อมเด็กแต่ละภาค แล้วสรุปลักษณะของเพลงกล่อมเด็กแต่ละภาค
4. ครูให้นักเรียนทำชิ้นงาน/ภาระงานที่ 8.2 เรื่อง ภาษาถิ่น โดยให้นักเรียนหาคำภาษาถิ่นมาเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปสาระสำคัญของเรื่อง ภาษาถิ่น
การวัดผลและประเมินผล
วิธีการวัด
เครื่องมือ
เกณฑ์
ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบทดสอบก่อนเรียน
ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
สาระสำคัญ / ความคิดรวบยอด
คำขวัญ เป็นถ้อยคำหรือคำคล้องจองเพื่อเตือนใจ หรือแสดงเอกลักษณ์ของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ส่วนภาษาถิ่น เป็นภาษาที่ใช้พูดสื่อสารในท้องถิ่นต่างๆ
ตัวชี้วัด / จุดประสงค์การเรียนรู้
ตัวชี้วัด
ท 2.1 ป.4/2 เขียนสื่อสารโดยใช้คำได้ถูกต้อง ชัดเจน และเหมาะสม
ท 4.1 ป.4/5 แต่งบทร้อยกรองและคำขวัญ
ป.4/7 เปรียบเทียบภาษาไทยมาตรฐานกับภาษาถิ่นได้
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. แต่งคำขวัญโดยใช้คำได้ถูกต้อง ชัดเจน เหมาะสมได้
2. เปรียบเทียบภาษาไทยมาตรฐานกับภาษาถิ่นได้
สาระการเรียนรู้
สาระการเรียนรู้แกนกลาง
1. การเขียนสื่อสาร เช่น
- คำขวัญ
- คำแนะนำ
2. กลอนสี่
3. คำขวัญ
4. ภาษาไทยมาตรฐาน
5. ภาษาถิ่น
สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
ความสามารถในการสื่อสาร
ความสามารถในการคิด
- ทักษะการคิดวิเคราะห์
- ทักษะการคิดสร้างสรรค์
ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
- กระบวนการทำงานกลุ่ม
- กระบวนการปฏิบัติ
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. มีวินัย
2. ใฝ่เรียนรู้
3. มุ่งมั่นในการทำงาน
4. รักความเป็นไทย
กิจกรรมการเรียนรู้
(วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการปฏิบัติ, กระบวนการกลุ่ม)
นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 8
ชั่วโมงที่ 1-2
1. ครูสนทนาซักถามนักเรียนเกี่ยวกับคำขวัญในวันสำคัญต่างๆ แล้วให้นักเรียนช่วยกันบอกคำขวัญวันเด็กในปีนี้ แล้วครูเขียนบนกระดาน
2. ครูซักถามนักเรียนว่า วันสำคัญวันใดบ้าง ที่มีการแต่งคำขวัญ ให้นักเรียนช่วยกันตอบ และบอกคำขวัญวันสำคัญที่นักเรียนทราบ
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับการเขียนคำขวัญ และให้นักเรียนศึกษาความรู้เรื่อง คำขวัญ จากหนังสือเรียน แล้วครูอธิบายเพิ่มเติมเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น
4. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ให้แต่ละกลุ่มสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับคำขวัญสำคัญต่างๆ ทำเป็นรายงานส่งครู ตามหัวข้อต่อไปนี้
- กลุ่มที่ 1 คำขวัญวันเด็ก
- กลุ่มที่ 2 คำขวัญวันแม่
- กลุ่มที่ 3 คำขวัญประจำจังหวัดต่างๆ
- กลุ่มที่ 4 คำขวัญวันวิทยาศาสตร์ไทย
- กลุ่มที่ 5 คำขวัญรณรงค์ด้านต่างๆ
5. แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนนำเสนอรายงานหน้าชั้นเรียน ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับความสำคัญของคำขวัญ และประโยชน์ของคำขวัญ
6. นักเรียนทำแบบฝึกหัด ในหนังสือแบบฝึกหัด โดยสืบค้นคำขวัญจากแหล่งข้อมูลต่างๆ อย่างน้อย 5 คำขวัญ แล้วคัดคำขวัญลงในช่องว่างด้วยตัวบรรจงครึ่งบรรทัด
ชั่วโมงที่ 3-4
1. ครูและนักเรียนสนทนาเกี่ยวกับ ภาวะโลกร้อน และร่วมกันอภิปรายสาเหตุการเกิดปัญหาโลกร้อน พร้อมทั้งเสนอแนะแนวทางแก้ปัญหา ครูบันทึกข้อมูลบนกระดาน
2. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน แล้วให้แต่ละกลุ่มสำรวจบริเวณรอบโรงเรียนว่ามีบริเวณใดที่ควรติดคำขวัญรณรงค์ลดภาวะโลกร้อนบ้าง
3. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทำใบงานที่ 1.1 เรื่อง คำขวัญ แล้วส่งตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอคำขวัญที่แต่ง จากนั้นให้นำคำขวัญที่แต่งได้ไปติดไว้บริเวณที่สำรวจ เพื่อรณรงค์ลดโลกร้อนภายในโรงเรียน
4. ครูให้นักเรียนทำชิ้นงาน/ภาระงานที่ 8.1 เรื่อง คำขวัญ โดยให้นักเรียนแต่งคำขวัญตามหัวข้อที่กำหนด 2 คำขวัญ ให้มีความยาวไม่เกิน 16 คำ พร้อมวาดภาพประกอบคำขวัญให้สวยงาม
5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปสาระสำคัญเรื่อง คำขวัญ
ชั่วโมงที่ 5-6
1. ครูสนทนาพูดคุยกับนักเรียนโดยใช้คำถามกระตุ้นให้นักเรียนตอบ ดังนี้
- ประเทศไทยแบ่งออกเป็นกี่ภูมิภาค อะไรบ้าง
- ใครมีภูมิลำเนาอยู่ภาคเหนือ ภาคอีสาน ภาคใต้บ้าง
- แต่ละภูมิภาคมีความแตกต่างกันเรื่องใดบ้าง
2. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายคำตอบ ครูสรุปเป็นความรู้บนกระดาน
3. ครูสนทนาเกี่ยวกับเรื่อง ภาษาถิ่น และให้นักเรียนศึกษาความรู้เรื่อง ภาษาถิ่น จากหนังสือเรียน แล้วครูอธิบายเพิ่มเติมเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น
4. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ให้แต่ละกลุ่มช่วยกันทำแบบทดสอบในหนังสือแบบฝึกหัด โดยหาคำภาษาถิ่นมาเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง และสืบค้นข้อมูลและเขียนภาษาถิ่นในภาคต่างๆ ให้ตรงกับคำภาษากลางที่กำหนด
5. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มแข่งขันกันทำแบบฝึกหัดในหนังสือแบบฝึกหัด โดยจัดหมวดหมู่ของคำภาษาถิ่นที่กำหนดว่าเป็นภาษาถิ่นภาคใด โดยตรวจสอบจากพจนานุกรม
6. ครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ กลุ่มที่ทำเสร็จเร็วที่สุด และถูกต้องทั้งหมดจะเป็นฝ่ายชนะ
7. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับเพลงกล่อมเด็กของท้องถิ่นต่างๆ แล้วครูเปิดเพลง อื่อจา ให้นักเรียนฟัง และฝึกร้องตาม
8. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับความหมายของเพลง อื่อจา
9. นักเรียนทำกิจกรรมรวบยอด ในหนังสือแบบฝึกหัด ดังนี้
- หาชื่ออาหารหรือผลไม้ของแต่ละภาคเป็นภาษาถิ่น ภาคละ 1 อย่าง พร้อมเขียนบอกลักษณะอาหารหรือผลไม้นั้นๆ และวาดรูปหรือติดรูปประกอบโดยทำเป็นการบ้าน
10. ครูให้นักเรียนกลุ่มเดิมทำใบงานที่ 1.2 ภาษาถิ่น โดยให้นักเรียนยกตัวอย่างเพลงที่ใช้ภาษาถิ่นมา1 เพลง พร้อมทั้งบอกความหมายของภาษาถิ่นที่ปรากฏในเนื้อเพลง
11. ครูให้แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกนำเสนอผลงานที่หน้าชั้นเรียน
ชั่วโมงที่ 7-8
1. ครูเปิดเพลง นอนสาหล่า ให้นักเรียนฟัง และให้นักเรียนฝึกร้องตาม แล้วครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับความหมายของเพลง
2. ครูเปิดเพลง นางนกเหวก ให้นักเรียนฟัง และให้นักเรียนฝึกร้องตาม แล้วครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับความหมายของเพลง
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับลักษณะเฉพาะของเพลงกล่อมเด็กแต่ละภาค แล้วสรุปลักษณะของเพลงกล่อมเด็กแต่ละภาค
4. ครูให้นักเรียนทำชิ้นงาน/ภาระงานที่ 8.2 เรื่อง ภาษาถิ่น โดยให้นักเรียนหาคำภาษาถิ่นมาเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปสาระสำคัญของเรื่อง ภาษาถิ่น
การวัดผลและประเมินผล
วิธีการวัด
เครื่องมือ
เกณฑ์
ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบทดสอบก่อนเรียน
ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ตรวจใบงานที่ 1.1
ใบงานที่ 1.1
ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ตรวจใบงานที่ 1.2
ใบงานที่ 1.2
ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ประเมินชิ้นงาน/ภาระงานที่ 8.1 เรื่อง คำ
ขวัญ
แบบประเมินชิ้นงาน/ภาระงานที่ 8.1 เรื่อง คำ
ขวัญ
ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
ประเมินชิ้นงาน/ภาระงานที่ 8.2 เรื่อง
ภาษาถิ่น
แบบประเมินชิ้นงาน/ภาระงานที่ 8.2 เรื่อง
ภาษาถิ่น
ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม
แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม
ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สื่อ / แหล่งการเรียนรู้
สื่อการเรียนรู้
1. หนังสือเรียน ภาษาไทย (หลักภาษาและการใช้ภาษา) ป.4
2. แบบฝึกหัด ภาษาไทย ป.4
3. เพลงกล่อมเด็กภาคต่างๆ
4. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน
5. ใบงานที่ 1.1 เรื่อง คำขวัญ
6. ใบงานที่ 1.2 เรื่อง ภาษาถิ่น
แหล่งการเรียนรู้
1. ห้องสมุด
2. อินเทอร์เน็ต
